Discover everything about everything from Paul van Lange

Als Nederlander hebben we allerlei beelden over verschillende buitenlanders. Hebben we ook een beeld van ons zelf? Ja. En ons zelfbeeld is vaak positief, zeg maar rooskleurig positief. Daarom kunnen we veel leren van de beelden die buitenlanders van ons hebben, vooral als deze beelden geworteld zijn in directe en herhaalde ervaring met de Nederlandse (impliciete) gewoonten, normen, en regels.

Als er één ding belangrijk is in je sociale leven, naast eventuele partner of hele goede vrienden, dan zijn het je collega’s. Maar dat je met alle collega’s goed kunt opschieten is een utopie. Er zijn profiteurs, er zijn hielenlikkers, er zijn ratten. Niet dat ze je allemaal tegenkomt, maar één vervelende collega kan het plezier in je werk aardig onder druk zetten. Het boek “Jerks at work” van Tessa West zet deze (en andere) vervelende collega’s op een rij, illustreert ze rijkelijk én met humor, en komt met uitstekende oplossingen.

Sommige berichten komen vreemd genoeg amper in de belangstelling van ons allemaal. Dat een ziekte als Parkinson naar verwachting groeiende is, is al informatief. En dat deze groei te voorspellen is op basis van hoe wij met onze natuur omgaan, maakt deze podcast zeer opzienbarend én belangrijk. Ook als je niemand kent met deze vreselijke ziekte.

Mensen hebben de neiging om het falen van overheidsbeleid vooral te verklaren door persoonskenmerken van onze politieke leiders. Misschien dat er óók gedacht wordt aan kamerleden die de macht moeten controleren. Maar wat precies de mogelijkheden en beperkingen zijn van het bestuur in Nederland staat minder op onze radar. Vooral in een tijd van crises is het juist zo belangrijk dat we kunnen leren van de fouten van voorheen. Maar dat is heel moeilijk als het bestuur niet op orde is. De podcast met een interview met Pieter Omtzigt geeft een interessante kijk op het bestuur in Nederland, en wie weet verrijkt het je kijk op de politiek in Nederland.

Ik hoop dat mensen tenminste dit artikel van de Correspondent kunnen lezen. Het gaat over een van de meest onderbelichte vormen van discriminatie: het discrimineren van minderopgeleiden. Tja, voor hogeropgeleiden best een eyeopener. Het toeval wil dat ik samen met een student hierover artikel heb geschreven in het Parool dat afgelopen zaterdag (16 juli) verscheen.

Bijna 10 jaar lang heb ik gezien hoe mensen in verpleeghuis Het Haarhuus met volledige toewijding voor mijn dementerende moeder hebben gezorgd. Ook nu nog -- drie jaar na het overlijden van mijn moeder -- kom ik er graag voor een bakje koffie. Een zorgzame omgeving kan inspireren. Mede daarom is het boek “Zorg – een beter kijk op de mens” van Lynn Berger is een aanrader. Het laat zien hoe en waarom we zo makkelijk denken over beroepen in de zorg. We nemen de zorg heel snel “voor lief”. Zelfs de COVID-19 crisis heeft ons nog niet doen inzien dat de mensen in de zorg meer waardering verdienen. Dit boek kan daarin verandering brengen. Ik hoop het.

Ruim 15 jaar geef ik met veel plezier werkcollege aan een groep van studenten in de Research Master Social Psychology waarbij ongeveer 90% afkomstig is uit andere landen dan Nederland. We kunnen de verleiding niet weerstaan om af en toe door te praten (met een glimlach) over allerlei (impliciete) gewoonten, normen, en regels in Nederland. Ik vertel ze dan vaak om het boek The Undutchables te lezen. Prachtig.

In onze vluchtige wereld nemen mensen snel denkbeelden over van anderen. Soms komen er ongemerkt gedachten op. Er is geen gebrek aan gedachten, maar vaak ontbreken tegengedachten. Ook beklemt dit het zogenaamde “out of the box” denken. Dit boek geeft de kritische geest meer ruimte.

Misschien gek om van je eigen land te zeggen. Maar Nederland is een buitenbeetje als het gaat om crises. We reageren vaak veel later dan andere landen, en vaak simpelweg te laat. Dat is nu zo, maar dat was ook in onze geschiedenis zo. Het essay Crisis van Beatrice de Graaf laat nog veel meer zien. Bijvoorbeeld, dat we zelfs in het recente verleden bij het oplossen van crises niet direct aan de overheid dachten. We dachten in hogere machten en we dachten meer lokaal. Dit essay bevat naast talrijke wapenfeiten ook inzichten die nu van belang zijn bij het oplossen van crises. En dat voor minder dan vijf euro -- ook dát moet ons Nederlanders aanspreken.

Frans de Waal is niet alleen een vooraanstaande maar ook een unieke wetenschapper. Hij is één van de weinigen die vele onderzoeksthema’s, die vrijwel zonder uitzondering van groot maatschappelijk belang zijn, bekijkt vanuit de vergelijking tussen mensen en mensapen. Hij kan zijn analyses zéér goed verwoorden, en maakt – als het nodig is – gemakkelijk uitstapjes naar de psychologie of filosofie. Deze podcast met Jort Kelder, Jortcast, gaat over gender.