De megalomane tiran is niet terug, hij is er altijd al geweest, zag Elias Canetti

Naar aanleiding van de heruitgave van ‘Massa en Macht’ dit artikel, met een rode draad ‘Poetin/Oekraïne’. Tsja. Het knappe van dit boek is juist dat je voortdúrend de actualiteit herkent in wat Canetti vanaf de jaren ‘30 schreef. Rellen op Coolsingel/Leidseplein? In/uitsluiting groepen voor/tijdens/na Corona? Met z’n allen naar het stadion? Capitol bestorming? Zinloos geweld? Het staat er allemaal in.

‘De massa wil altijd groeien, binnen de massa heerst gelijkheid, de massa streeft naar dichtheid, de massa heeft richting nodig.’ ‘De mens is bang door aanraking door het onbekende, alleen in de massa kan de mens van deze vrees worden verlost.’

‘Een belangrijke reden voor het snelle aangroeien van de hetzemassa is de ongevaarlijkheid van de handeling. Er is geen enkel gevaar aan verbonden, want de superioriteit aan de kant van de massa is enorm. Het slachtoffer kan hun niets doen.’ ‘Het verval van de hetzemassa, die haar offer gehad heeft, is van bijzonder snelle aard.’ Zo gaat het door en door. Geen speld tussen te krijgen…