Background

Wouter van Noort

Journalist bij NRC, Nieuwsbrief Future Affairs en Transcend. Werk verscheen onder meer bij 1Vandaag, DWDD, Op1, NOS, Elsevier Weekblad en De Groene

67 posts / 4 following / 2.2k followers

Follow Wouter

ChatGPT & AI

Deze mensen bestaan niet, zijn gegenereerd door een AI van Midjourney. Alleen als je goed kijkt, zie je het (check de vingers). Het gaat zo onwijs hard met generatieve AI: scholieren gebruiken ChatGPT voor werkstukken, plaatjes maak je met Dall-E, stemmen kun je genereren en nabootsen met Vall-E. Er komt een lawine op ons af van door AI gemaakte informatie. Wat gaat dat veranderen? Wat denk jij? Vandaag in NRC alvast dit hoofdredactionele commentaar: “De tijd zal moeten leren of [generatieve AI] in hetzelfde illustere rijtje komt als de PC en de smartphone: nieuwe technologieën die de samenleving en economie ingrijpend hebben veranderd. In elk geval heeft generatieve AI de potentie om menselijke activiteiten die draaien om creativiteit en informatieverwerking op hun kop te zetten, en dat zijn er in geavanceerde economieën nogal wat. De toepassingen beloven absoluut een nieuw tijdperk in te luiden van samenwerking tussen mens en machine – met alle utopische en dystopische scenario’s die daarbij horen. Maar het moet wel een samenwerking blijven. Menselijk beoordelingsvermogen, creativiteit en morele afwegingen worden door de opkomst van deze technologie alleen maar belangrijker. Kritisch zijn op de inhoud, op wie de toepassing controleert en bezit, op alle mogelijke sociale en economische gevolgen: wetgevers en toezichthouders moeten alerter zijn dan ze waren bij de opkomst van sociale media, net als iedereen die er zelf mee werkt.”

January 30
Selected by:
Wouter van Noort
  + 12 saves
Quote

Deze mensen bestaan niet, zijn gegenereerd door een AI van Midjourney. Alleen als je goed kijkt, zie je het (check de vingers). Het gaat zo onwijs hard met generatieve AI: scholieren gebruiken ChatGPT voor werkstukken, plaatjes maak je met Dall-E, stemmen kun je genereren en nabootsen met Vall-E. Er komt een lawine op ons af van door AI gemaakte informatie. Wat gaat dat veranderen? Wat denk jij?

Vandaag in NRC alvast dit hoofdredactionele commentaar:

“De tijd zal moeten leren of [generatieve AI] in hetzelfde illustere rijtje komt als de PC en de smartphone: nieuwe technologieën die de samenleving en economie ingrijpend hebben veranderd. In elk geval heeft generatieve AI de potentie om menselijke activiteiten die draaien om creativiteit en informatieverwerking op hun kop te zetten, en dat zijn er in geavanceerde economieën nogal wat.

De toepassingen beloven absoluut een nieuw tijdperk in te luiden van samenwerking tussen mens en machine – met alle utopische en dystopische scenario’s die daarbij horen.

Maar het moet wel een samenwerking blijven. Menselijk beoordelingsvermogen, creativiteit en morele afwegingen worden door de opkomst van deze technologie alleen maar belangrijker. Kritisch zijn op de inhoud, op wie de toepassing controleert en bezit, op alle mogelijke sociale en economische gevolgen: wetgevers en toezichthouders moeten alerter zijn dan ze waren bij de opkomst van sociale media, net als iedereen die er zelf mee werkt.”

A singular scientist

James Lovelocks leven: één grote ode aan de onafhankelijk onderzoeker die zich niks aantrekt van instituten en specialismes. “Early on, the journal Nature rejected him because, as they told Lovelock: ‘We don’t publish papers from home addresses. They mostly come from cranks.’ To get around this, Lovelock took a visiting professorship at Reading University. Two decades later, his contributions to Nature accepted that he was indeed an ‘independent scientist’. By 2014, the Science Museum in London unveiled an exhibition celebrating his life with the strapline: ‘Scientist, Inventor, Maverick’. Gaia was long established by then.” Mooi essay op Aeon:

November 16
Selected by:
Wouter van Noort
  + 13 saves

Traditional knowledge guides protection of planetary health in Finland

Mooi dit. De Finse Saami-bevolking werkt samen met wetenschappers om de natuur in Noord-Finland te ‘rewilden’. Deze mensen leven al eeuwen veel dichter op de natuur waardoor ze kennis hebben van ecosystemen en cycli die moderne wetenschappers tot voor kort niet hadden. “the village fisherfolk of Selkie and Alavi in North Karelia acted as an Arctic ecological early-warning system when they noticed two massive fish die-offs, both which had gone undetected by authorities. Researchers quickly joined with the communities to address the crisis. Historical knowledge about the fish, animals and plants revealed the changes to the environment that had taken place: for example, the ecological indicator species freshwater crayfish and brown trout had disappeared from the system well before the 1980s — a fact unknown to scientists. And present day traditional knowledge observations led the science teams to discover an unknown population of brook lampreys in the basin, which provided critically important ecological data about the area.”

February 8
Selected by:
Wouter van Noort
  + 12 saves

How we became the tyrants of the animal kingdom

Dieren met een complex zenuwstelsel ervaren subjectieve pijn. Veel dieren, waaronder vogelsoorten en olifanten, ervaren sociale emoties als medelijden en rouw. Allerlei soorten, van octopussen tot varkens en zelfs insecten kunnen gecompliceerd sociaal gedrag aanleren en hebben uiteenlopende ‘culturen’. Het wetenschappelijke beeld van dieren en hun belevingswereld is radicaal veranderd de laatste jaren. Maar hoewel de wetenschap dit al decennia aantoont, verandert ons gedrag richting de dieren amper ten opzichte van de tijd dat de heersende opvatting was dat dieren zielloze automata waren zonder innerlijk leven. In haar nieuwe boek roept filosoof Martha Nussbaum op tot een totale herziening van onze relatie met dieren, en roept ze op tot een hervorming van het juridische systeem om dieren veel meer rechten toe te kennen. “For Nussbaum, the implications are “huge, clearly”. Once we recognise there’s no easy demarcation between human sentience and that of animals, “we can hardly be unchanged in our ethical thinking”. Nussbaum makes the point “extinction never takes place without the suffering of individual creatures”, whether that’s “the hunger of a polar bear, starving on an ice floe” or “the mass extinctions of songbird species as a result of unbreathable air, a horrible death”. Her vision is a global legislative framework that acknowledges and protects animal rights. “The world’s legal systems are in a primitive condition,” she writes, highlighting, among many examples, the way that the US Animal Welfare Act completely excludes cold-blooded creatures. She draws a parallel with how women were once treated under the law – as objects or property controlled and used by men. Fast-forward to today and women have rights and freedoms that would have been unthinkable two centuries ago. “The same thing can happen,” writes Nussbaum with a righteous optimism, “with the rights of animals.”

February 5
Selected by:
Wouter van Noort
  + 11 saves

Our language is inadequate to describe quantum reality

Blijft zo fascinerend, die kwantumwereld. Taal schiet tekort om die goed te beschrijven, dus je moet iedereen diep wantrouwen die allerlei grote claims doet op het gebied van kwantum - maar dat er iets heel vreemds gebeurt als je naar de allerkleinste bouwblokken van de kosmos kijkt, is wel duidelijk. Goed stuk op Big Think: “In the world of the quantum, the observer plays a crucial role in determining the physical nature of what is being observed. The notion of an objective reality is lost. Progress in this bizarre field could only be made through radically new approaches. Knowability — that is, the possibility of having absolute knowledge of something — is impossible. While the math is incredibly clear, language is incapable of describing quantum reality.”

January 16
Selected by:
Wouter van Noort
  + 10 saves

Greenland shark may live 400 years, smashing longevity record

Wow. Bij een studie van Groenlandse haaien uit 2016 werd met een nieuwe techniek geschat dat 1 exemplaar 392 jaar oud was (+/- 120 jaar). Die is dus geboren tussen 1504 en 1744. De dieren hebben een mythische status in Inuit-culturen. Ze groeien slechts één centimeter per jaar en hebben een heel traag metabolisme. Ook de kou helpt volgens de onderzoekers mee: “The cold can also activate antiaging genes that help an animal better fold proteins, get rid of DNA-damaging molecules, and even fight off infections more effectively, extending life span.”

January 27
Selected by:
Wouter van Noort
  + 8 saves

‘It felt like a funeral’: William Shatner reflects on voyage to space

Fascinerend: de ervaring van ruimtetoerist William Shatner. In plaats van overweldigende schoonheid ervoer hij diepe rouw. ‘Shatner, recalling the view almost one year later, he describes “a cold, dark, black emptiness … deep, enveloping, all-encompassing”. “Everything I had thought was wrong. Everything I had expected to see was wrong,” he wrote. “I had thought that going into space would be the ultimate catharsis of that connection I had been looking for between all living things – that being up there would be the next beautiful step to understanding the harmony of the universe.” The Canadian, who captivated the world in his role as Captain James Kirk of Star Trek’s USS Enterprise, broke down in tears upon landing, describing having had “the most profound experience I can imagine”. “I hope I never recover from this,” he said at the time. “I’m so filled with emotion about what just happened. It’s extraordinary, extraordinary.” But a year after touching down back to Earth, Shatner wrote in the excerpt: “I discovered that the beauty isn’t out there, it’s down here, with all of us. Leaving that behind made my connection to our tiny planet even more profound.” “It was among the strongest feelings of grief I have ever encountered. The contrast between the vicious coldness of space and the warm nurturing of Earth below filled me with overwhelming sadness. “Every day, we are confronted with the knowledge of further destruction of Earth at our hands: the extinction of animal species, of flora and fauna … things that took 5bn years to evolve, and suddenly we will never see them again because of the interference of mankind. It filled me with dread. “My trip to space was supposed to be a celebration; instead, it felt like a funeral.”

October 11
Selected by:
Wouter van Noort
  + 9 saves

Playing Recordings of a Healthy Ocean Can Help Restore Marine Ecosystems

Zulk gaaf onderzoek: misschien zijn zee-ecosystemen deels te herstellen door simpelweg het geluid van gezonde ecosystemen na te bootsen en zo allerlei soorten aan te trekken. Thx Desiree Driesenaar voor de tip. “That potential arises from the fact that a healthy ocean is noisy: fish whistle and grunt, sea urchins scrape food from the seabed, dolphins squeal, and spiny lobsters play their antennae like violins. Animals like all this noise. Like the bustle of a big city, the familiar din of a healthy habitat attracts young creatures that are seeking a permanent home. In some of these earlier experiments, scientists broadcast bird calls to draw seabirds, including Arctic terns and marbled murrelets, to new nesting sites. In the ocean, researchers have found that sound is one of the cues baby fish use to find and settle on a coral reef after spending their first weeks swimming in the open ocean. “We realized that the fish might be hearing their way home,” says Simpson. “The acoustic world underwater is critical for the survival of most animals,” Simpson says. “We are starting to see the world from their perspective in a way that we don’t, really, when we simply swim around with our eyes open.”

September 14
Selected by:
Wouter van Noort
  + 8 saves

Bomen, tijgers en walvissen: lichtpuntjes bij de biodiversiteitstop

Er zijn allerlei redenen om te somberen over biodiversiteit. Maar juist lichtpuntjes en successen zijn nu belangrijk voor perspectief. If hope is lost, all is lost. En die lichtpuntjes zijn er heus, schrijft Tonie Mudde in de Volkskrant. “– Bomen. Binnenkort komt er meer dan een half miljard euro vrij voor bescherming van de Amazone in Brazilië. Het gaat om geld uit het Amazone Fund. Dat werd in 2019 geblokkeerd door president Bolsonaro, onder wiens bewind enorme hoeveelheden bos zijn gekapt. De nieuwe president Lula, die tijdens zijn eerdere periode als president erin slaagde om de ontbossing drastisch te verminderen, belooft bescherming van de Amazone weer tot prioriteit te maken. Ook besloot de Europese Unie deze week tot een verbod op import van producten die leiden tot ontbossing. Producenten van bijvoorbeeld soja, palmolie en hout die zich er niet aan houden, kunnen rekenen op flinke boetes. – Tijgers. Zo rond 1900 liepen er naar schatting nog zo’n 100 duizend tijgers in het wild rond op de planeet, maar in 2014 was hun aantal al gekelderd tot een schamele 3.500. Einde van de tijger? Hopelijk net op tijd begonnen landen samen het Global Tiger Recovery Programme. In landen met tijgers binnen de grenzen – bijvoorbeeld India, Nepal en Bangladesh – lopen projecten om stropers het leven moeilijker te maken en de lokale bevolking te helpen samen te leven met tijgers, bijvoorbeeld door het plaatsen van prikkeldraad om hun vee te beschermen. De organisatie achter de projecten meldt in de gebieden waar ze actief is een stijging van het aantal tijgers van 770 naar 966 exemplaren in de periode 2015-2021. Dat komt waarschijnlijk grotendeels doordat de tijgers nu beter worden gevolgd en geteld, maar ook dat kun je als een lichtpuntje zien. Je kunt een soort pas goed beschermen als je weet waar de exemplaren ervan zich bevinden. – Walvissen. Als de mensheid écht alleen aan kortetermijnbelangen kon denken, dan waren veel walvissoorten inmiddels uitgestorven. Door walvisjacht daalden de aantallen gigantisch, tot bijvoorbeeld nog maar een stuk of 450 voor de kust van Brazilië rond 1950. Nu zijn dat er daar zo’n 27 duizend, een aantal waarvan wetenschappers denken dat het vergelijkbaar is met het tijdperk voor de grootschalige walvisjacht. En dat door de opmars van alternatieven voor walvisolie én omdat een aantal landen rond de tafel zijn gaan zitten om te besluiten: dit gaat helemaal verkeerd, we moeten nu handelen. En dan kan het dus wel.” Lees zijn hele stuk hier:

December 18
Selected by:
Wouter van Noort
  + 8 saves