Discover books about politics & society from Thomas van Neerbos

Lees snel, voordat Netflix alles voor je inkleurt, het prachtige en originele Boy Swallows Universe - onvergetelijk 🌟

Een van mijn lievelingsboeken - met scherp en sterk verhaal maar vooral zinnen zo mooi dat nog steeds af en toe gekopieerde pagina’s tegenkom die ik wilde bewaren - is A Fraction of the Whole. Over een geestige en slimme zoon, een vreemde vader, en een oom die een beruchte crimineel is.

Dit boek speelt ook in Australië, heeft ook een slimme en geestige puber als verteller, ook een wereld vol vreemde vaders, charmante criminelen en semi-vrolijk (want - warning - ook moeder in gevangenis, drugscriminaliteit en heftig geweld) opgroeien in een dysfunctionele familie.

Heerlijk boek in een nieuwe categorie waar ik nu veel behoefte aan heb: aantrekkelijk, ‘makkelijk’ en snel zoals een thriller of boeketreeks, maar écht goed geschreven, over meer dan alleen de mensen erin en een beetje fantasie mag van mij altijd.

“The book is jam-packed with such witty and profound insights into what's wrong and what's right with Australia and the world. It is almost 500 pages long but I read it in two sittings and immediately want to read it again. In its deft integration of the sacred and the profane, of high ideals and low villainy, it somehow reminded me of a favourite French movie, Diva. A rollicking ride, rich in philosophy, wit, truth and pathos.”

Een heel universum in een boek.

Lekker, anders en raak!

Ik was nog maar nauwelijks bekomen van Lessen van Ian McEwan toen ik me compleet verloor in De Jaren van Nobelprijswinnaar Annie Ernaux.

Vergelijkbaar in opzet, totaal anders én minstens net zo mooi.

Ook een boek waarin een heel leven (1940 tot 2007) ons laat zien wat we als wereld en als mens hebben meegemaakt. Wat er is veranderd en wat er hetzelfde is gebleven.

In een zakelijke matter of fact toon die juist zorgt dat je enorm dichtbij komt.

De openingsscène is even wennen maar ook prachtig. Een random collectie herinneringen, zoals we die allemaal hebben, opgesomd zonder lijn of volgorde. Gewoon wat er allemaal door haar hoofd gaat.

Maar het boek gaat dieper dan de herinneringen van één persoon.

“Het is een ‘onpersoonlijke autobiografie’, waarin ze het leven van alledag in Europa beschrijft, dat van ons allemaal, voorzover we die tijd hebben meegemaakt. Wat we eten, kopen, wensen. Wat we lezen en luisteren, hoe we met elkaar omgaan en waarover we discussiëren.

Vanaf het begin schrijft Ernaux niet vanuit haar verbeelding, maar vanuit haar geheugen. Haar leven lang hield ze, heel nauwgezet, een dagboek bij. Dat voel je ook echt, ze weet het nog zo precies - de namen van de liedjes of hoe het voelde om als klein kind naar de verhalen over de oorlog te luisteren.

Een beetje Proust maar beter leesbaar. Haar oeuvre is alles tezamen ook een soort À la recherche du temps perdu.

Ze wil haar herinneringen vatten, beschrijven en bewaren voor de eeuwigheid. ‘La mémoire n’arrête jamais’, het geheugen stopt nooit, schrijft ze in De jaren. Al die beelden doen ertoe, ze zijn getuigen van haar tijd, inmiddels al een vervlogen tijd.”

Na De Lessen (vanuit het perspectief van een Britse man uit 1950) nu dus De Jaren van een Franse vrouw uit 1940. De combinatie is een ongelofelijk reis die je jezelf deze donkere dagen cadeau kunt doen.

Een heel leven in één boek, dat je ook nog eens uitnodigt om je eigen leven bewuster mee te maken.

Nog vele jaren 🥂

Als je voelt dat alles te snel gaat en de wereld in de brand staat en je je schuldig voelt dat je mensen niet opneemt en de weinig doet aan de brand…

Als je katerig en te laat op je fiets zit naar een volgende lawine van afspraken en je op je telefoon het nieuws checkt terwijl je dat niet meer wilde doen - je telefoon op de fiets én om de vijf minuten het nieuws kijken…

Dan moet je eigenlijk in één vrije middag deze prachtige koortsdroom van een novelle uitlezen.

Het is de zomer 2017, Trump en Brexit en bosbranden en Kathy gaat op vakantie en trouwen en verhuizen en schrijft alles op wat ze denkt en dat klinkt zo:

“She drank too much, she hadn’t been to the gym in weeks, she basically lived on the couch, hunched and barely breathing. She needed clean air, vegetables, she despised comfort, there were too many pastries and radiators in her life. … She felt like she was hastening after agenda’s and appointments with a butterfly net, not able to make anything stick.

…

There’d been a series of pieces in the London Review of Books that she’d read carefully but now could barely recall beyond a slow stirring of nausea, the sense of the ground being parcelled off beneath her.

…

Oaks too, an impeccable landscape that in itself at once depended on and concealed all kinds of colonial atrocities, seemingly natural but totally false, anyway it was beautiful and she was in it and newly awake and disinclined to have to grapple with the potential end of all life.”

Al die dingen die je tegelijk kunt denken als je op een feestje, een balkon of in een file staat…

ps. 2e plaatje vond ik mooiere cover én is hoe het boek er na het lezen uit moet zien.

Er zijn eigenlijk maar vier scenario’s:

1. Alles wordt beter en beter. Langere levensduur, meer welvaart voor iedereen, alles steeds sneller en leuker en makkelijker.

2. Alles wordt langzaam en progressief slechter. Oogsten mislukken, koraalrif en bossen verdwijnen, olie gaat op. En langzaam verdwijnen we in de donkere middeleeuwen en erger.

3. In scenario drie blijft alles ongeveer hetzelfde, niet merkbaar beter of slechter, we wandelen rustig verder…

4. Scenario vier is degene die in je hoofd blijft spoken, die we eigenlijk niet helemaal durven geloven omdat we het ons niet voor kunnen stellen. In scenario vier klappen door een combinatie van factoren (vastgelopen schip Suez-kanaal, 1918 griep, oorlog, aardbeving, slechte reacties op die dingen) alle systemen in hoog tempo in elkaar. Geen elektriciteit, geen water uit de kraan, geen eten in de winkel, paniek, en best snel daarna: dood.

Dit boek gaat over het vierde scenario, gezien vanuit een heel klein vissersdorpje, vanuit een aandelenhandelaar die het scenario voorspelde én met behulp van een fenomenale metafoor met een walvis.

Lezen - niet omdat het nou zo prachtig geschreven is, of zulke rijke karakters heeft - maar omdat het goed is te beseffen dat het vierde scenario bestaat. Dat Leibniz mogelijk ongelijk had, dat we onze voorspelling van de toekomst niet alleen baseren op wat we kennen. Zoals de kalkoen die vlak voor kerst denkt dat het leven bestaat uit enorm veel eten, in plaats van gegeten worden.