Discover books about everything from Haro Kraak

De beste roman die ik de afgelopen jaren las. Een moderne klassieker volgens Bas Heijne, en die heeft zoals wel vaker gelijk. Het verhaal is geïnspireerd op de moord op Marianne Vaatstra. Normaal gesproken zou zo'n waargebeurde insteek me een beetje afschrikken. Maar Middendorp weet de valkuilen van makkelijk psychologiserend proza te vermijden. Met zijn vederlichte fraaie stijl scheert hij heen en weer in de tijd. En zet een portret neer van een man die nukkig maar welwillend zijn ondergang tegemoet gaat.

Een van de interessantste schrijvers van de laatste jaren vind ik Marijke Schermer. Haar tweede roman Noodweer is een prachtig en messcherp portret van een huwelijk en een huis die gelijktijdig ineenstorten. Haar derde - Liefde, als dat het is - is nog beter en gaat over een gezin waarin iedereen zijn eigen problemen heeft. Het knappe is dat ze voortdurend van perspectief wisselt, soms zelfs in één alinea, maar dat het nog steeds erg goed leesbaar is. Het vergt een bepaald soort zelfvertrouwen om over zoiets alledaags als een huwelijk of een gezin te schrijven en er toch iets volstrekts origineels van te maken. Schermer kan dat.

Zelden zo'n indringend boek gelezen. Gary en Irene proberen hun huwelijk te redden door een blokhut op een eiland in Alaska te bouwen. Een slecht idee, dat weet je meteen. Het onheil is onafwendbaar vanaf de eerste pagina en toch weet Vann je nog te verrassen en te fascineren.

Dit boek begint plotsklaps, zonder uitleg of introductie, midden in de actie: de politie belt aan om een vrouw te vertellen dat haar man is overleden. Ze reageert nogal onaangedaan en maakt zich meer druk over wat de agenten van haar vinden. Meteen vraag je je af wat er gebeurd is en wie deze afstandelijke en neurotische vrouw is. Na Roxy las ik alle boeken van Esther Gerritsen, die allemaal goed zijn, maar dit blijft toch wel de beste.

Dit is een boek dat eigenlijk niet zou moeten werken. Het zijn in wezen twee romans na elkaar. Op het eerste oog een krukkige compositie - zo plompverloren begint op de helft de tweede roman. Maar de compositie is juist erg slim, als je er oog voor hebt. Het eerste deel gaat over een 25-jarige vrouw die bij een uitgeverij werkt in New York en een zeer ongelijke affaire begint met een oude, zeer beroemde, zeer op Philip Roth lijkende schrijver. Hoe de machtsverhoudingen liggen blijkt al uit het feit dat hij haar nummer heeft, en zij niet het zijne. Het tweede deel gaat over een Iraakse Amerikaan die wordt vastgehouden op een vliegveld en wordt ondervraagd. De dwarsverbanden in de verhalen zijn subtiel. Het laatste hoofdstuk geeft een kleine hint wat de twee boeken verbindt.

De ondertitel van dit boek luidt: why the modern male is struggling. Tot voor kort vond ik het nogal hysterisch als iemand, meestal van uiterst-rechtse zijde, riep: de man is in crisis. Maar Of Boys and Men, door The New Yorker uitgeroepen tot een van de beste boeken van 2022, overtuigde me aan de hand van cijfers dat er toch echt wel wat aan de hand is: meisjes doen het veel beter dan jongens op school en de universiteit, vaders zien hun kinderen te weinig en worstelen met hun rol, en mannen plegen steeds meer zelfmoord en overdosen meer. Komt bij dat er een generatie jongens is opgegroeid die vooral veel kritiek op toxic masculinity heeft gehoord. Reeves legt uit hoe je het voor jongens kan opnemen zonder de vooruitgang van vrouwen teniet te doen.

Ver voordat energierekeningen en inflatie de pan uitstegen, besloot Jonah Falke om de minderbedeelden en de verdrukten in de samenleving te portretteren. Hij bezoekt achterstandsbuurten, loopt mee bij de daklozenopvang, de ggz, een azc en de voedselbank en praat met ongedocumenteerden. Barmhartig en eerlijk schrijft hij alles op. Toen ik hem onlangs interviewde over het boek zei hij: 'Wat me stoort is dat armoede pas echt veel aandacht krijgt nu er aan de middenklasse wordt geknaagd.'

Ik had nog nooit iets van Barnes gelezen tot ik vorige week bij toeval dit boekje - een spannende novelle van 149 blz - uit de kast trok. Ik was meteen gegrepen door de licht-melancholische toon van de verteller, een man die terugblikt op een paar vriendschappen en een relatie uit zijn jeugd. Het pretentieuze kameraadschap van de jonge Britse posh boys is geweldig getroffen. En ook zijn moeizame eerste stappen in de liefde zijn heel fraai neergezet. Een dag later had ik het uit en begon ik uit te zoeken wat m'n volgende Barnes-boek zou worden.

In alle romans van Walter van den Berg keert hij terug naar de bepalende gebeurtenis in zijn leven: de man die zijn moeder sloeg. In 'Van dode mannen win je niet' vertelt hij dat verhaal vanuit het perspectief van de dader. Het is zijn beste vind ik. Je ziet hoe manipulatief de man is, je kruipt in zijn hoofd. En je leest hoe hij de zoon van zijn vriendin, een afgeleide van de auteur dus, probeert in te pakken. Van den Berg vertelde me eens in een interview dat hij zich zijn halve leven schuldig heeft gevoeld dat hij dat heeft laten gebeuren.

Diep onder de indruk van dit boek dat de geschiedenis van de Troubles in Noord-Ierland beschrijft aan de hand van een aantal persoonlijke verhalen. Ten eerste, de ontvoering en verdwijning van een moeder in 1972. Haar tien kinderen blijven alleen achter.

Het is een monumentaal boek. Aanvankelijk kostte het moeite om erin te komen, ook omdat de materie nieuw en zwaar was, maar op een kwart greep het me zoals me zelden nog gebeurt. Uiteindelijk gaf het een uniek inzicht in de psyche van radicalen en in hoe een land met een collectief trauma omgaat.